Mensen die mij een beetje kennen weten dat ik fan ben van zelfcompassie. Ook wel vriendelijk zijn tegen jezelf. Niet zo streng zijn voor jezelf. Goed voor jezelf zorgen.Ken je dat? Dat je jezelf bozig toespreekt met bijvoorbeeld: “Hoe kon ik toch zo stom zijn?”, “Ik kan ook niks”, “Ik ben een waardeloze vriendin”, “Pff wat ben ik weer dik en lelijk vandaag”, “Weer niet goed genoeg, ik moet echt beter mijn best doen”, “Het wordt niks met mij” en zo kan ik nog wel even doorgaan. Allemaal van die opmerkingen die jezelf onderuithalen en die niet bepaald bijdragen aan je welbevinden.
Ook ik heb dat lange tijd gedaan. Boos zijn op mezelf. Mezelf veroordelen. En mezelf nooit goed genoeg vinden. En daar ging ik dan weer over piekeren en niet lekker in m’n vel zitten. Ik kroop in m’n schulp of ik overschreeuwde mezelf. Ik ging nog harder werken en niet altijd op de meest efficiënte of effectieve manier. Soms als kip zonder kop. Nou ja, you get the picture, echt leuk was het niet. Nu wil ik ook niet zeggen dat mijn leven een drama was hoor, maar op de onderdelen ‘zelfbeeld’ en ‘zelfacceptatie’ was ruimte voor verbetering.
Toen ik in aanraking kwam met zelfcompassie ging er een wereld voor mij open. Zonder te veel in details te willen treden betekent zelfcompassie dat je jezelf behandelt zoals je een goede vriend zou behandelen.
Als je merkt dat je vriend(in) lijdt, verdriet of pijn heeft, dan raakt dat je. Je voelt de behoefte om te steunen, begrip en vriendelijkheid te bieden, letterlijk of figuurlijk een arm om iemand heen te slaan (en niet om iemand nog eens extra op zijn of haar fouten te wijzen en hem of haar daarvoor te bekritiseren of te veroordelen, toch?). Misschien troost je je vriend(in) door hem of haar bewust te maken van dat dit ons allemaal kan overkomen, dat hij of zij niet de enige is en niet alleen staat.
Zelfcompassie is precies dit, maar dan naar jezelf.
Volgens onderzoekster Kristin Neff bestaat zelfcompassie uit drie componenten:
1. Vriendelijkheid naar jezelf: weten dat je niet perfect bent en dat dat ok is. Dat onvolmaaktheid en mislukking bij het leven hoort en dat je jezelf daarvoor niet hoeft af te straffen met zelfkritiek. Dat je goed bent zoals je bent en begripvol naar jezelf kunt reageren wat je tekortkomingen betreft.
2. Gedeelde menselijkheid: je realiseren dat je niet de enige bent die het wel eens moeilijk heeft of die wel eens iets doet wat niet zo handig is (of, zo je wilt, fouten maakt). Erkennen dat lijden en fouten maken bij het leven horen en een deel zijn van de menselijke ervaring die we allemaal delen.
3. Mindfulness: negatieve gevoelens zonder oordeel ervaren en benaderen. Er niet tegen vechten of negeren maar accepteren dat je je even niet zo lekker voelt.
Bovenstaande klinkt misschien als een open deur. Als iets dat we allemaal wel weten maar toch niet doen. Wij komen dagelijks mensen tegen die een heel sterke innerlijke criticus hebben en die helemaal niet zo lief zijn voor zichzelf.
Om je bewust te worden van je innerlijke criticus kun je voor jezelf op een rijtje zetten om welke dingen je jezelf vaak bekritiseert (bijvoorbeeld uiterlijk, werk, opvoeding). Ga ook eens na op welke manier je jezelf dan toespreekt. Welk type taal gebruik je dan?
En wat doet dat met je? Helpt het je verder? Of juist niet?
De innerlijke stem spreekt vaak onbewust; het is een automatisme geworden. Helaas is het wel een automatisme dat van invloed kan zijn op je gemoed, je welbevinden en je zelfwaardering. En dat is helemaal niet nodig!
Mocht je je nu bewust worden van je innerlijke criticus, veroordeel jezelf daar dan niet om! Je bent niet de enige die dit doet. Merk het gewoon op, zonder oordeel en verander je stem in een vriendelijke, een begripvolle, een compassievolle.
Om af te sluiten nog een paar tips voor moeilijke momenten:
- Bedenk wat je tegen een goede vriend zou zeggen als hij of zij in eenzelfde situatie zou zitten;
- Sta stil bij wat je voelt, zonder het weg te willen hebben. Het mag er zijn, want het is er toch al;
- Realiseer je dat je niet de enige bent. Er zijn heel veel mensen, overal ter wereld, die dezelfde fouten maken of onvolmaaktheden hebben.
Mocht je naar aanleiding van dit bericht (of van iets anders, dan mag natuurlijk ook;)) met een van ons van gedachten willen wisselen, neem dan gewoon contact op. We helpen je graag verder. Met compassie!